نقد هاي فلسفي
آخرين پست ها
اخلاق غیر دینی وجود ندارد

اخلاق منحصراً دینی است

گاهی گفته می شود که در اخلاق یکسری اصول اخلاقی وجود دارند که هر انسانی فارغ از گرایشات و اعتقاداتش این اصول را می پذیرد. این اصول اخلاقی، اصولی عام هستند که چه دیندار و چه بی دین می توانند آنها را بپذیرند و با توجه به این مسأله می توان گفت اصول کلی اخلاقی ربطی به دین ندارد.

توحید اساس دین است

اما در بررسی این سخن باید گفت که اساس دین توحید است و توحید امری فطری است. به تعبیر دیگر انسان در اعمال خود همیشه دنبال رسیدن به وضعیتی بهتر است (گرچه ممکن است در مصداق آن اشتباه کند). در اینجا سوال می شود که چگونه فهمیدید این وضعیت بهتر از آن است و چرا این گزینه را نتخاب کردید؟ جواب اینست که چون "بهتر بودن" را می فهمیم.  بنابراین درک وضعیت بهتر ممکن نیست جز اینکه اصل "بهتر بودن" فهمیده شود. چه اینکه اگر بهتر بودن فهم نشود نمی توان هیچگاه عملی انجام داد زیرا انسان در هر عملی وضعیت بعد از عمل را با وضعیت فعلی مقایسه می کند و چون وضعیت بعدی را بهتر می داند آن کار را انجام می دهد. و اگر اینگونه نباشد و وضعیت بعدی نسبت به وضعیت فعلی ترجیحی نداشته باشد، ترجیح بلامرجح می شود که محال است. بنابراین همه انسانها قبول دارند که باید به سمت وضعیت مطلوب بروند و مطلوب بودن را هم درک میکنند.

 کمال طلبی انسان 

حال، ما اسم بهتر بودن را کمال می گذاریم و به این تعبیر می توان گفت که هر انسانی در هر عملی که انجام می دهد به دنبال رسیدن به کمال بیشتر است. و کمال بیشتر درک نمی شود جز اینکه کمال مطلق فهمیده شود(زیرا کمال بیشتر یعنی کمال مطلق به علاوه یکسری از محدودیت ها). بنابراین هر انسانی در هر عملی که انجام می دهد به دنبال کمال است و از این مسأله به کمال طلبی انسان یاد می شود.

از طرف دیگر، کمال مطلق (یا به تعبیر دیگر بالاترین کمال) نمی تواند دو تا شود. زیرا تمایز و دوتا شدن در امور محدود است اما ما از کمال بی نهایت صحبت می کنیم. این مسأله همان توحید است که و به تعبیر علامه طباطبایی(ره)اساس دین بوده و اگر کل دین را جمع کنیم توحید می شود و اگر توحید را مفصل کنیم کل دین می شود.

نتیجه

 نتیجه بحث اینست که هر عملی که با توجه به کمال مطلقی که انسان درک می کند انجام شود اخلاقی و توحیدی است و هر عملی که از روی غفلت از آن کمال مطلق انجام شود عملی غیر اخلاقی است بنابراین اخلاق غیر دینی و غیر توحیدی وجود ندارد. این نسخه اخلاقی عام بوده و قابل تجویز برای هر انسان و هر جامعه ای می باشد.(ر.ک:  ترجمه تفسیر المیزان، ج‏1، ص533)     


X